Jagnięcina tak naturalnie dobra, że aż zbaraniejesz!
Niedawno zakończyły się tegoroczne ferie zimowe, a wspomnienia z nich prawdopodobnie są jeszcze żywe, szczególnie u naszych dzieci. Z czym łączą się takie najbardziej stereotypowe ferie nad Wisłą? Naturalnie z górami! Z bliskością przyrody (co prawda uśpionej i z reguły przykrytej śniegiem…), kuligami i góralskimi chatami. Z drugiej strony powoli (ale umówmy się, czas zleci szybciej, niż się spodziewamy) zbliża się Wielkanoc, a więc również powrót do tradycyjnych potraw, spożywanych podczas tego, najważniejszego w religii chrześcijańskiej, święta.
I w tym właśnie momencie na scenę wchodzi jagnięcina! Nie bez powodu przywołaliśmy w Was powyższe skojarzenia – jagnięcina, czyli mięso otrzymywane z młodych owiec i baranów, ma pewne związki zarówno z górami, jak i Świętami Wielkanocnymi.
! Nie bez powodu przywołaliśmy w Was powyższe skojarzenia – jagnięcina, czyli mięso otrzymywane z młodych owiec i baranów, ma pewne związki zarówno z górami, jak i Świętami Wielkanocnymi.
Zdradzamy (nie do końca) sekretne związki jagnięciny
Mięso jagnięce jest obecnie jedzone w naszym kraju właściwie tylko na terenach górskich, a większość produkcji przeznaczana jest na eksport. Polską jagnięcinę doceniają konsumenci z zachodniej Europy, północnej Afryki, a nawet Azji (z powodu niespożywania wieprzowiny przez Izraelczyków i Arabów, a wołowiny przez mieszkańców Indii, konsumpcja innego typu mięs w tych krajach jest wieksza). Nad Wisłą rocznie zjadamy jej zaledwie 300 gramów na osobę, a statystykę tę podnoszą zdecydowanie mieszkańcy (oraz turyści!) Podhala i Beskidu. To właśnie tam przetrwała dawna tradycja jedzenia baraniny i jagnięciny.
Mięso owiec było doskonale znane w dawnej Polsce, przede wszystkim ze względu na jego ówczesną dostępność oraz niską cenę. Jagnięcina jako odmiana baraniny, pochodząca od młodych owiec (które mają maksymalnie 12 miesięcy), była znacznie bardziej kosztowna – zwierzęta musiały być hodowane specjalnie dla mięsa i nie można było wykorzystać ich wcześniej do produkcji mleka lub wełny. Z tego powodu to głównie od zamożności gospodarstwa zależało, czy w tradycyjnych potrawach świątecznych używano baraniny czy jagnięciny. Mięso to stanowiło główne danie podawane podczas Wielkanocy. Wśród sposobów, na jakie przyrządzano odświętną baraninę lub jagnięcinę, warto wyróżnić chociażby pieczeń z udźca, potrawkę jarzynową z żeberek oraz comber duszony w kapuście. Tak się jednak zdarzyło, że mięso owcze przestało być popularne w naszym kraju.
Jagnięcina a kwestia zdrowotna
Dziś na tapetę bierzemy wyłącznie jagnięcinę, ponieważ to właśnie ten rodzaj mięsa charakteryzuje się najwyższą jakością oraz bardzo korzystnymi dla organizmu człowieka wartościami odżywczymi. Skąd bierze się prozdrowotne działanie jagnięciny? Wpływ na taki stan rzeczy ma kilka czynników, my natomiast zajmiemy się najciekawszymi z nich.
Myśląc o jagnięcinie podświadomie – i automatycznie! – przenosimy się na górskie hale (czy to tylko w nas jest ta tęsknota?). Te z kolei kojarzą się z czystym powietrzem, środowiskiem niezmąconym ingerencją człowieka, z sielanką i beztroską. Dobre warunki życia jagniąt nie mogą pozostać obojętne dla stanu ich zdrowia. Kto nie marzy czasem o przeprowadzce w takie rejony, aby z dala od zgiełku miast, za to bliżej nieba, móc pooddychać pełną piersią oraz wyciszyć się? I choć nie wykazuje się bezpośredniego związku między stylem życia(!) owiec a jakością mięsa, nie sposób go nie zauważyć.
Jagnięta żyjące na wolnym wybiegu zażywają na co dzień sporej dawki ruchu, która bez wątpienia zbawiennie wpływa na każdy żywy organizm i jest podstawą jego zdrowego funkcjonowania, także u człowieka. Uczeni z polskiego Instytutu Żywności i Żywienia w 2016 roku postanowili podkreślić tę zależność, czyniąc z aktywności fizycznej integralną część piramidy zdrowego żywienia. Osoby regularnie uprawiające sport powinny dostosować dietę do swojego trybu życia, a jagnięcina jest jednym z tych produktów, których spożywanie może przynieść znaczące korzyści.
Właściwości odżywcze jagnięciny: kolejno, odlicz!
Mięso jagnięce charakteryzuje się wysoką zawartością L-karnityny. Związek ten bierze udział w metabolizmie tłuszczów i transporcie kwasów tłuszczowych do mitochondriów, w których wytwarzana jest energia. Dzięki L-karnitynie znacząco zwiększa się wykorzystanie kwasów tłuszczowych do jej produkcji. Tym samym mamy więcej siły do prowadzenia aktywnego trybu życia. Jednocześnie odpowiednia podaż tego związku zmniejsza prawdopodobieństwo odkładania się tkanki tłuszczowej, wzrostu poziomu cholesterolu oraz rozwoju miażdżycy. Na rynku istnieją oczywiście suplementy zawierające L-karnitynę, jednak ta spożywana w pokarmach cechuje się lepszą wchłanialnością, dlatego intensywnie ćwicząc, warto wprowadzić do codziennego jadłospisu jej naturalne źródła, m.in. właśnie jagnięcinę.
Kolejnym interesującym składnikiem, który możemy znaleźć w jagnięcym mięsie, jest kwas linolowy, znany szerszej publiczności pod nazwą CLA. Zapewne natknęliście się kiedyś na suplementy diety również z tym związkiem. Są one polecane szczególnie osobom pracującym nad pozbyciem się nadmiaru tkanki tłuszczowej – tak to ładnie nazwijmy ;). Kwas linolowy pozytywnie wpływa na przemiany tłuszczów w organizmie, przyspiesza odchudzanie i zapobiega zachorowaniu na cukrzycę insulinoniezależną. Oprócz tego jest całkiem dobrym przeciwutleniaczem oraz… wzmacniaczem kości.
Jeśli te informacje nie przekonały Was do niezwykłych wartości odżywczych jagnięciny, do trzech razy sztuka! Kilka lat temu pojawiły się w internecie doniesienia na temat antynowotworowych właściwości tego mięsa. Brak przypadków zachorowania na nowotwory wśród owiec naukowcy łączą z obecnością w ich mięsie kwasu orotowego i przypuszczają, że jedzenie jagnięciny w podobny sposób może wpływać na ludzkie ciało. Dodatkowo kwas orotowy, związek należący do witamin z grupy B, bierze udział w syntezie kwasu foliowego oraz witaminy B12, obniża poziom cholesterolu i zapobiega stłuszczeniu wątroby, a także odtruwa i regeneruje organizm.
Jagnięcina w „diecie górskiej”
W 100 gramach jagnięciny znajduje się od 13 do nawet 34 gramów tłuszczu (głównie śródmięśniowego), co w porównaniu do innego rodzaju mięs, lokuje ją gdzieś pośrodku stawki. Charakterystyczną cechą, przemawiającą na korzyść tego mięsa, jest dobry stosunek zawartości kwasów tłuszczowych wielonienasyconych omega-3 i omega-6. Warto też wziąć pod uwagę, że w zdrowej diecie tłuszcz jest człowiekowi jak najbardziej potrzebny i całkowita rezygnacja z niego może przynieść więcej szkody, niż pożytku. Tym bardziej, jeśli mamy w planach całodzienne wędrówki po górskich szlakach… Z tłuszczu bierzemy energię do aktywności fizycznej, dlatego odrobinę tłustsza dieta u osób, które regularnie wędrują tu i ówdzie, jest wielce wskazana.
Nie bez powodu wróciliśmy znów do motywu gór – naturalnego środowiska owczego życia. W końcu to właśnie górale są jedną z grup, która potrzebuje solidnych pokładów energii do… chodzenia po górach (eureka!), a jagnięcina z dobrą zawartością tłuszczu oraz L-karnityny i CLA bez wątpienia jest świetnym jej źródłem. To jeden z doskonałych przykładów mądrości natury – mówi się wszakże czasem, że najzdrowsze dla człowieka jest stosowanie diety lokalnej i jedzenie produktów typowych dla swojej szerokości geograficznej.
I tutaj do jagnięciny na scenie (a może raczej na górskiej hali?) dołączamy my! Promując i praktykując jedzenie produktów wytwarzanych lokalnie, nie mogliśmy pominąć tego naturalnego dobra pochodzącego z naszych ukochanych gór. Dlatego w Pora na Pola możecie zamówić najlepszą, polską jagnięcinę z Beskidu Niskiego od dostawcy Oikos! Z wielką przyjemnością korzystamy z dobrodziejstw tej pięknej krainy, do czego również gorąco zachęcamy Was.
Bibliografia:
Piramida żywienia opracowana w Instytucie Żywności i Żywienia w 2016 r. pod kierunkiem prof. dr hab. n. med. Mirosława Jarosza; url: http://www.izz.waw.pl/zasady-prawidowego-ywienia [dostęp: 6.03.2020];
Kuchlewska M.: Jagnięcina – walory prozdrowotne i smakowe; url: https://informatormasarski.pl/przetworstwo-z-pomyslem/jagniecina-walory-prozdrowotne-i-smakowe/ [dostęp: 6.03.2020];
Grabda M.: Mięso mięsu nierówne – porównanie wartości odżywczych; url: https://dietetycy.org.pl/mieso-miesu-nierowne/ [dostęp: 6.03.2020].
