Wszystko, co musicie wiedzieć o żywności z certyfikatem ekologicznym

Wszystko, co musicie wiedzieć o żywności z certyfikatem ekologicznym

Przy wielu produktach dostępnych na targu naturalnego jedzenia Pora na Pola widoczny jest mały zielony listek. Tak oznaczamy wyroby naszych dostawców, które posiadają europejski certyfikat produkcji ekologicznej. Przygotowaliśmy dla Was odpowiedzi na najważniejsze pytania dotyczące tego zagadnienia.

Czym jest certyfikat produkcji ekologicznej?

Rolnik, który prowadzi swoje gospodarstwo w sposób ekologiczny, ma możliwość uzyskania certyfikatu, który poświadcza o zgodności produkcji z Rozporządzeniem Rady (WE) nr 834/2007 z dnia 28 czerwca 2007 r. w sprawie produkcji ekologicznej i znakowania produktów ekologicznych. Ogólną zasadą działalności gospodarstwa ekologicznego jest „naśladowanie procesów zachodzących w naturalnych ekosystemach”¹ i produkcja żywności z wykorzystaniem przynajmniej w 95% surowców naturalnych, niezawierających chemicznych środków ochrony roślin oraz nawozów. W treści oficjalnego dokumentu znaleźć można jasno oznaczone produkty gospodarstwa, które spełniają wymogi ww. przepisów. Wspólnotowy certyfikat rolnictwa ekologicznego jest więc dla konsumentów gwarancją pochodzenia i jakości nabywanych przez nich wyrobów. 

Posiadanie certyfikatu, wydanego przez jedną ze specjalnie upoważnionych jednostek, oznacza, że dane gospodarstwo działa według zasad ściśle określonych w wyżej wspomnianym rozporządzeniu i kolejnych, uzupełniających przepisach Unii Europejskiej. Na rolników nakłada obowiązek oznaczania swoich wyrobów logo produkcji ekologicznej i daje możliwość promowania ich hasłami eko, eco, bio i organic. Producenci nieposiadający certyfikatu nie mogą legalnie używać tych wyrażeń w marketingu i na opakowaniach swoich artykułów. Dlatego, mimo że wszystkie oferowane przez Pora na Pola wyroby są w pełni naturalne, znakiem zielonego liścia oznaczamy wyłącznie te, które posiadają wspólnotowy certyfikat.

Jak rozpoznać na opakowaniu oficjalne logo produkcji ekologicznej?

Unijne logo produkcji ekologicznej, stosowane w całej Unii Europejskiej, to graficzny znak liścia złożonego z gwiazdek (nawiązanie do flagi UE). Domyślnie są to białe gwiazdki na zielonym tle i takie oznaczenie widujemy najczęściej na opakowaniach. W niektórych przypadkach, kiedy ma to wpływ na widoczność logo, dopuszcza się jego modyfikację w zakresie kolorystyki, jednak warunki tych zmian są ściśle określone przez wytyczne UE.

Obok znaku zielonego liścia znajdziemy numer identyfikacyjny jednostki certyfikującej oraz oznaczenie miejsca produkcji konkretnego artykułu – dane te producent obowiązkowo musi umieścić na opakowaniu. Dopuszcza się także drukowanie nieopodal znaków innych, pokrewnych certyfikatów, jednak ich rozmieszczenie również jest szczegółowo regulowane. Znając te zasady, konsument dokonujący zakupów może w wygodny sposób sprawdzić, czy wybrany przez niego produkt posiada legalny certyfikat ekologiczny.

Jak wygląda certyfikacja ekologiczna gospodarstwa?

Procedura certyfikacji jest długotrwałym procesem. Zanim gospodarstwo do niej podejdzie, musi przejść okres konwersji, podczas którego będzie stosowało się do wszystkich zasad rolnictwa ekologicznego. Etap ten rozpoczyna się od momentu zgłoszenia działalności do Inspekcji Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych i trwa zazwyczaj 2-3 lata, a cały okres musi być dokładnie udokumentowany. Po tym czasie rolnik składa wniosek do wybranej jednostki certyfikującej. Tam dokumenty są sprawdzane i na ich podstawie przygotowuje się najważniejszą część procesu, czyli inspekcję. Po przeprowadzeniu dogłębnej kontroli organ analizuje zgromadzone dane i podejmuje decyzję o przyznaniu certyfikatu.

Jednak wystawienie oficjalnego dokumentu to nie koniec ścieżki – przez cały okres ważności certyfikatu gospodarstwo podlega nadzorowi jednostki kontrolującej, która sprawdza, czy wszystkie zasady rolnictwa ekologicznego są w nim stale przestrzegane. Obecnie w Polsce, z upoważnienia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi, działa 13 jednostek certyfikujących, wśród których najpopularniejsze to Agro Bio Test Sp. z o.o., Polskie Centrum Badań i Certyfikacji S.A. i Ekogwarancja PTRE Sp. z o.o.

Jakie wytyczne musi spełnić gospodarstwo, aby zdobyć certyfikat?

Szczegółowe wytyczne dla konkretnej ekologicznej farmy/wytwórni zależą od rodzaju prowadzonej produkcji, dlatego nie wszystkie z poniższych punktów będą dotyczyć każdego certyfikowanego podmiotu. Ogólne zasady (jeszcze ściślej doprecyzowane w przepisach) funkcjonowania gospodarstwa zgodnego z unijnym rozporządzeniem to:

  • uwzględnianie cykli przyrody i dbanie o zrównoważoną produkcję żywności,
  • stosowanie płodozmianu w celu ochrony gleby przed wyjałowieniem, dbanie o wysoki poziom próchnicy i bioróżnorodność,
  • stosowanie jako nawozu kompostu i obornika (pochodzących z recyklingu odpadów z własnego gospodarstwa), a tylko w niezbędnym zakresie, określonych w rozporządzeniu nawozów i środków poprawiających właściwości gleby,
  • nieprzekraczanie określonej zawartości azotanów w oborniku zwierzęcym,
  • zakaz produkcji hydroponicznej,
  • stosowanie tylko określonych środków ochrony roślin, w minimalnym możliwym stopniu,
  • odpowiedni do warunków panujących w gospodarstwie dobór gatunków i ras zwierząt, pozwalający na naturalne uniknięcie ich problemów zdrowotnych,
  • zapewnienie zwierzętom dobrych (określonych w rozporządzeniu) warunków bytowania, w tym dostępu do otwartej przestrzeni,
  • zakaz produkcji zwierzęcej bez gruntów rolnych i mieszania zwierząt ekologicznych z „nieekologicznymi”,
  • używanie wyłącznie bio pasz, pochodzących z własnego gospodarstwa (ewentualnie obcego, lecz tylko certyfikowanego ekologiczne) i zaspokajających wszystkie potrzeby zwierząt,
  • zakaz stosowania stymulatorów wzrostu i produktywności oraz używania antybiotyków profilaktycznie, bez wyraźnej przyczyny,
  • stosowanie się do zapisów w zakresie leczenia i opieki weterynaryjnej,
  • podczas przechowywania lub transportu zwierząt i plonów do innej jednostki przetwórczej, zapewnienie odpowiedniego zabezpieczenia towarów i ochrona przed wymieszaniem z produktami nieekologicznymi,
  • zakaz wykorzystywania w przetwórstwie i konserwacji żywności substancji spoza określonego, zamkniętego wykazu,
  • stosowanie w produkcji żywności metod tradycyjnych, mechanicznych, korzystanie naturalnych sposobów konserwacji (kiszenie, wędzenie, pasteryzacja),
  • techniki produkcji rolnej muszą zapobiegać zanieczyszczeniu środowiska lub ograniczać je do minimum,
  • zakaz stosowania GMO i promieniowania jonizującego.

„Nieekologiczne produkty” od ekologicznego gospodarstwa – czy to możliwe?

Rozporządzenie Rady (WE) nr 834/2007 z dnia 28 czerwca 2007 r. dopuszcza możliwość prowadzenia w jednym gospodarstwie produkcji zarówno żywności ekologicznej, jak i tej określanej jako „nieekologiczna”. Oczywiście wymaga to zachowania ściśle określonych procedur, jednak taka sytuacja jest jak najbardziej zgodna z obowiązującym prawem. W zależności od zakresu, w jakim rolnik jest w stanie spełnić warunki niezbędne do uzyskania certyfikatu, możemy więc spotkać się z:

  • „nieekologicznymi” produktami pochodzącymi z certyfikowanych farm i manufaktur – unijny certyfikat może uzyskać tylko część upraw z ekologicznego gospodarstwa,
  • wyrobami naturalnymi, które wytwarzane są w niecertyfikowanych wytwórniach, jednak z produktów certyfikowanych ekologicznie.

Dlaczego certyfikat to nie wszystko?

Przytoczona wyżej, długa lista wymagań, to tylko ogólne nakreślenie zasad, których trzymać się muszą osoby prowadzące gospodarstwo ekologiczne. Spełnienie wszystkich obligatoryjnych warunków, określonych w odpowiednich rozporządzeniach, jest czasochłonne i kosztowne. Z tego powodu wielu rolników nie decyduje się na wystąpienie o certyfikat, co nie oznacza, że ich wyroby nie są w pełni naturalne. Co więcej, produkty pochodzące z tradycyjnych gospodarstw i manufaktur mogą być o wiele lepszej jakości i zawierać mniej – a często nie zawierają w ogóle, pestycydów czy konserwantów.

 

Istnieje również grupa wyrobów, które mimo spełniania wszystkich wymogów stawianych żywności ekologicznej, z zasady nie uzyskują certyfikatu. Są to między innymi grzyby, owoce leśne czy dziczyzna, czyli produkty, które pochodzą z tzw. stanu naturalnego, przez co całkowita weryfikacja dróg ich wytworzenia jest niewykonalna. Ekologiczność takich artykułów, pomimo najwyższej jakości i odpowiedniego składu, nie może być udokumentowana przez producenta w sposób niezbędny do potwierdzenia ich zgodności z rozporządzeniem.

Jak sprawdzamy ekologiczne produkty, które oferujemy w Pora na Pola?

Nieustannie poszukujemy producentów, którzy prowadzą ekologiczne uprawy, hodowlę i przetwórstwo. Bez względu na to, czy dysponują oni certyfikatem, czy nie, pracownicy działu weryfikacji Pora na Pola osobiście sprawdzają, jak funkcjonują gospodarstwa i manufaktury naszych przyszłych i obecnych dostawców. Często okazuje się, że rolnicy nieposiadający „licencji na eko” prowadzą gospodarstwa w sposób jeszcze bardziej naturalny i przyjazny dla środowiska. Dobrym przykładem jest tu kwestia oprysków – w certyfikowanych farmach stosuje się dozwolone w rozporządzeniach preparaty (których lista systematycznie się wydłuża), tymczasem w wielu współpracujących z nami gospodarstwach oprysków nie używa się w ogóle. Podobnie jest z utrzymaniem równowagi biologicznej, dbaniem o dobrostan zwierząt i innymi aspektami ekologicznej produkcji żywności.

 

Uważamy, że o wiele ważniejsze niż obecność na opakowaniu wspólnotowego logo zielonego listka jest zaufanie, jakim darzą nasz targ klienci. Cały czas pracujemy nad tym, by konsumenci mogli polegać na naszej selekcji wyrobów – sprawdzamy gospodarstwa, analizujemy ich działalność i zbieramy dokumenty oraz badania świadczące o tym, że oferowane przez nas produkty wolne są od pestycydów, szkodliwych nawozów i sztucznych konserwantów.

¹) „Rolnictwo ekologiczne w pigułce” ze strony internetowej jednostki certyfikującej Agro Bio Test Sp. z o.o.; http://www.agrobiotest.pl/strona/index.php?page=rolnictwo_wpigulce

Komentarze

    • 04/23/21
      Kamil

      Najprostszy skład chleba (zero zbędnych dodatków), jednocześnie bardzo dobry w smaku. Ląduje na stałej liście zakupów. Woreczki lniane są super dodatkiem.

Zaloguj się lub zarejestruj, aby dodawać komentarze